درباره اصفهان
اصفهان سومین شهر پرجمعیت ایران (پس از تهران و مشهد) و مرکز استان اصفهان است. این شهر دومین شهر گردشگرپذیر پس از مشهد و دومین شهر صنعتی ایران پس از تهران است. این شهر در اوج قدرت و اقتدار ایران پس از اسلام، در دوره صفویه، پایتخت ایران بوده است و آثار تاریخی زیادی از آن دوران بجا مانده است.
موقعیت جغرافیایی اصفهان
اصفهان در ۴۳۵ کیلومتری تهران و در جنوب این شهر قرار دارد. شهر اصفهان دارای طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۳۹دقیقه و ۴۰ ثانیه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه شمالی میباشد. محدوده شهری آن به چهارده منطقه شهری تقسیم میشود و در خارج از محدوده شهری نیز از غرب به سمت خمینی شهر، از جنوب کوه صفه و سپاهان شهر، از سمت شمال به شاهین شهر و از شرق نیز به دشت سجزی منتهی میشود.
سطح شهر از سطح عمومی دریاها حدود ۱۵۷۰ متر ارتفاع دارد و در قسمت شمالی و شرقی به کویر محدود میگردد و در قسمت غربی و جنوبی نیز به سلسله کوههای زاگرس منتهی میشود. کوهستان کرکس در پنجاه کیلومتری شمال اصفهان و زردکوه بختیاری در جنوب غربی آن قرار دارد. وجود آبهایی همانند زاینده رود که از زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته دلیل پیدایش این شهر میباشد. شهر اصفهان بر روی دشتی به نسبت هموار با شیبی در حدود ۲ درصد و به طرف شمال شرقی بنا گردیدهاست. در طی سدههای گذشته نیز به سبب وجود آب فراوانتر و آلودگی کمتر در سمت جنوب غربی توسعه بیشتری یافتهاست.
آب و هوای اصفهان
این شهر در منطقهای در دامنه کوههای زاگرس و در کنار زایندهرود قرار گرفته که از کوههای مرکزی ایران در استان چهارمحال و بختیاری سرچشمه میگیرد و به باتلاق گاوخونی میریزد و از مراکز گردشگری، فرهنگی و اقتصادی ایران محسوب میشود. زایندهرود بزرگترین رود فلات مرکزی ایران از کوههای مرکزی ایران سرچشمه گرفته و از میان اصفهان میگذرد. همچنین جنگل ناژوان از مناطق خوش آب و هوای حاشیه زایندهرود میباشد. از دیگر مناطق طبیعی قابل گشت و گذار اصفهان میتوان به کوه کلاه قاضی و کوه صفه اشاره نمود. منطقه کلاه قاضی، یک پارک ملی است با نام پارک ملی کلاه قاضی که محل زیست جانوران زیادی مانند کل، پازن، بز، آهو و عقاب است.
آب و هوای اصفهان بهطور کلی معتدل و خشک است و مقدار بارش باران و برف به نسبت متوسطی دارد. حداکثر درجه حرارت در تابستان ۳۹ درجه سانتیگراد است که تابستانهایی گرم و خشک را میسازد. ود زمستان تا حداکثر ۱۸-درجه میرسد.
جاذبههای تاریخی اصفهان
اصفهان سرشار از آثار هنری و تاریخی است که میدان نقشجهان، مسجد شاه، سی و سه پل، پل خواجو، پل مارنان، مسجد جامع، مسجد سیّد، مسجد شیخ لطفالله، منار جنبان، برج کبوترخانه، گذر چهارباغ عباسی، سبزه میدان، کاخ چهلستون، آتشگاه اصفهان، کاخ عالیقاپو، کاخ هشت بهشت، کلیسای وانک، حمام علیقلی آقا، مدرسه چهارباغ و هتل عباسی از بارزترین آنها هستند.
مقامات میراث فرهنگی استان اصفهان اعتقاد دارند بیش از ۲۲ هزار جاذبه تاریخی و فرهنگی ارزشمند در این استان وجود دارد. فریدون الهیاری مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اظهارداشت: یکهزار و ۷۶۵ اثر تاریخی در استان ثبت ملی است.
مکانهای تفریحی رفاهی اصفهان
شهربازی رؤیاها به عنوان پارک بازی سالانه میزبان تعدادی گردشگر میباشد. سیتی سنتر اصفهان مرکز رفاهی معروفترین مرکز گردشگری رفاهی تجاری این شهر میباشد. شهربازی سرپوشیده هم در این مجموعه است. پارک جنگلی صفه در دامنه کوه صفه یکی از پارکهای جنگلی با امکاناتی نظیر سینما و بولینگ و تله کابین و شهربازی و … میاشد. پارک جنگلی ناژوان از معروفترین پارکهای جنگلی اصفهان است که از امکاناتی نظیر باغ پرندگان. خزندگان و پروانهها و آکواریوم و دولفیناریوم پارک ابی تله سیژ و … برخوردار است. پارک ابی ابسار بزرگترین مجموعه ابی در سپاهانشهر است. همچنین بام شهر اصفهان در شمال غرب این شهر بام شهر اصفهان آکواریوم اصفهان در پارک جنگلی ناژوان به عنوان اولین تونل آکواریوم ایران در نوروز سال ۱۳۹۵ افتتاح شد و در آن انواع ماهیها و آبزیان وجود دارد. باغ جوان بوستان مشتاق پارک سپاهانشهر باغ غدیر باغ فدک کوه نخودی کوه قایمیه پارک رجایی (بوستان هشت بهشت) شهربازیهای ملکشهر آبشار صفه سیتی سنتر شهر عجایب وحید سیمرغ و … از معروفترین مکانهای تفریحی دیگر اصفهان است.
پلهای اصفهان
سی و سه پل , پل چوبی، پل شهرستان، پل مارنان، سی و سه پل یا پل الله وردیخان و پل خواجو
بازارهای اصفهان
بازار اصفهان، بازار قیصریه اصفهان، بازار شاهی، بازار بیدآباد، بازار ریسمان، بازار غاز و بازارهای اطراف میدان نقشجهان: بازار مسگرها، بازار هنر، بازار ترکشدوزها، بازار کلاهدوزها، بازار لوافها و بازار آهنگرها
مسجدهای اصفهان
مسجد جامع کوله پارچه , مسجد علی , مسجد شاه , مسجد حکیم , مسجد جامع , مسجد حاج محمد جعفرآبادهای , مسجد علیقلیآقا , مسجد قطبیه , مسجد آقانور , مسجد در کوشک , مسجد ذکرالله , مسجد مقصودبیک , مسجد ایلچی , مسجد آقا نور , مسجد رکن الملک , مسجد سید , مسجد رحیم خان , مسجد صفا , مسجد ذوالفقار , مسجد دروازه نو , خان , مسجد شیخ لطفالله , مسجد مصری , مسجد ساروتقی , مسجد کمرزرین , مسجد ابوذر , مسجد لنبان , مسجد المهدی , مسجد سیدالعراقین ؛ مسجد در امام
محلههای اصفهان :
جروکان، عاشق آباد، مارنان، چرخاب، خواجو، قلعه تبرک، شهشهان، دستگرده (فروغی)، پاچنار، بید آباد، علی قلی آقا، شیْش، در کوشک، محله نو، جوزدان، الیادران، چهارسوق شیرازیها، لنبان، ناژوان، زهران، جاوان، آفاران، برزان، ولدان، خوراسگان، کوله پارچه، تخت فولاد، هزارجریب، ابر، بوزان، کنگاز، سیچان، دستگرد خیار، قائمیه، ماربین، گورتان، شیخ یوسف، طوقچی، جویباره، جلفا، جی، دردشت، رهنان، کارلادان ،کنگاز، گارماسه، نصرآباد، محله مرداویج، لادان، مفت آباد، لمجیر، جوی آباد، دارک، حصه، زینبیه (اصفهان)، احمدآباد، محله دهنو، ملک شهر، مارچین، حسینآباد، هفتون، عباسآباد، در کوشک، سرلت، علیقلیآقا، بیدآباد، کوجان، گرکان، اندوان، کساره، تل باسکون، پل بلند، ملک شهر، خانه اصفهان، قلمستان، فردوان، پرتمان، احمدآباد. سروش، پایین دروازه، جاده گودالی، پوزوه، کردآباد، پل شهرستان، فینارت، ردون، شیش راه، قهجاورستان، جاوان بالا، جاوان پایین، دهچی، الیادران، شمسآباد، نصرآباد، آتشگاه، بابوکان، دهنو، پاقلعه، جوب شاه.
خانههای قدیمی اصفهان :
به علت وجود بافت قدیمی و معماری زیبای شهر اصفهان، خانههای قدیمی بسیاری در این شهر وجود دارد. برخی از این خانهها امروزه توسط میراث فرهنگی بازسازی شده و به صورت موزه درآمدهاست. همچنین برخی از این سراهای قدیمی با تغییر کاربری در حال استفاده میباشد. تالار تیموری (موزه تاریخ ملی) به عنوان موزه تاریخ ملی، توحیدخانه به عنوان دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان و عمارت رکیب خانه به عنوان موزه هنرهای معاصر اصفهان مورد استفاده و بهرهبرداری است. خانههای: حاج رسولیها، شیخ الاسلام، خانه مشروطه، حاج مصورالملکی، یداللهی، عاصمی اصفهانی، قدسی، خانه نیلفروشان، مجتهدزاده، حقیقی، داوید (داود)، سوکیاس، مارتا پیترز، پطروس، سرتیپی، منعمیان، وثیق انصاری، بهشتیان، اعلم و قزوینیها از خانههای قدیمی و دیدنی اصفهان میباشد.همچنین بتازگی بدست زوجی ایرانی و غیر اصفهانی خریداری و بازسازی شده که باعث حفظ و بقای آن گشتهاست. این خانه دارای سابقهای پانصد ساله میباشد که ابتدا به عمه شاه عباس تعلق داشتهاست.موقعیت این اثر تاریخی در نزدیکی مسجد جامع اصفهان و حمام شیخ بهایی است که در مرکز بافت تاریخی شهر قرار گرفتهاست.
جاذبههای مذهبی اصفهان
خانقاههای اصفهان
از دیرباز در شهر اصفهان تعدادی خانقاه متعلق به فرقههای مختلف درویشان وجود داشتهاست. بعضی از این خانقاهها به واسطه فشار دستگاههای امنیتی تعطیل یا مستقیماً توسط خود حکومت تخریب گشتهاست که خانقاه درویشان گنابادی واقع در گورستان تخت فولاد از آن جملهاست. البته هنوز هم بعضی از خانقاهها فعال میباشند که خانقاه علی بن سهل واقع بر سر آرامگاه وی از آن جمله میباشد.
کلیساهای اصفهان
در این شهر کلیساها و کنیسههای بسیاری وجود دارد که بخش عمدهای از کلیساها در منطقه جلفا میباشند. برخی از کلیساهای شهر از سده هفده میلادی به جای ماندهاند که معروفترین و قدیمیترین آنان کلیسای وانک، کلیسای مریم مقدس، کلیسای گئورگ، کلیسای حضرت لوقا، کلیسای هاکوپ، کلیسای نرسس و سرکیس. در این میان کلیسای هاکوپ مقدس قدیمیترین کلیسای اصفهان میباشد.
کنیسه های اصفهان
بیشتر کنیسههای اصفهان در محله جویباره که یهودی نشین بوده قرار گرفتهاند. کنیسه عمو شعیا قدیمیترین کنیسه اصفهان میباشد که در همین محل قرار گرفتهاست. در سال ۱۳۵۰ و بر اساس پژوهشهای لطفالله هنرفر تعداد کنیسههای اصفهان بیست عدد ثبت شده ولی در حال حاضر تعدادی از آنها از بین رفتهاست.
گورستانهای اصفهان
باغ رضوان گورستان فعلی و فعال اصفهان و تخت فولاد گورستان قدیمی و تاریخی اصفهان است که به عنوان یکی از قدیمیترین و بزرگترین آرامگاههای ایران نیز شناخته میشود. این آرامگاه از تکیههای مختلفی تشکیل شده که چهارده تکیه همانند: تکیه سید العراقین، تکیه میر فندرسکی و تکیه آقا حسین خوانساری مربوط به دوره صفوی است؛ و نزدیک به سی تکیه و مسجد همانند: تکیه میر محمد صادقی که جزیی از تکیه سادات محسوب میشود تکیه شهشهانی، تکیه واله، مسجد رکن الملک، تکیه بختیاریها و تکیه کلباسی (ابوالمعالی) از دوره قاجار هستند. همچنین شش تکیه نیز همچون تکیه لسان الارض از تکیههای گلستان شهدای اصفهان محسوب میشوند.
موزه های اصفهان
گنجینه هنرهای تزئینی و هنرهای معاصر اصفهان , موزه صنایعدستی و هنرهای سنتی اصفهان , کاخ موزه چهل ستون , موزه کلیسای وانک , موزه تاریخ طبیعی , موزه علوم و فنون آموزش پرورش اصفهان , موزه حمام علی قلی آقا , موزه آب اصفهان , موزه شهدای اصفهان , گنجینه سنگ نوشتههای تخت فولاد , باغ موزه پروانهها
صنایع دستی اصفهان
اقتصاد سنتی استان مبتنی بر صنایع دستی چون قالی بافی، ابریشم بافی، قلمزنی، منبت کاری، زری بافی، خاتم کاری، ملیله دوزی، مینیاتور، سفالگری، میناکاری، فلزکاری، فیروزه کوبی، نقره سازی، کاشی سازی، قلمکاری و پولک دوزی از صنایع زیبای اصفهان است که امروزه رونق خوبی نیز در بخش جهانگردی دارد.
غذاهای سنتی اصفهان
در اصفهان غذاهای سنتی بسیاری مورد استفاده هستند که برخی از آنها مربوط به شهرهای دیگر اصفهان بودهاند یا در شهرهای دیگر ایران نیز رواج داشته و دارند. در این میان کباب، بریان و خورش ماست و حلیم بادمجان و آش شل قلمکار وحلیم و عدس آبگوشت (گوشت و لوبیا) کشکوبادمجان و کله جوش معروفترین غذای اصفهان میباشند. همچنین سایر غذاهای این شهر عبارتند از: باقالا ذرت (خوراسگان)، آش سماق، کله جوش که از غذاهای ایلات اصفهان است، سرگنجشکی، کوکو قندی، قیمه ریزه، آش ماش و قمری، یخنه ترش، ماش و زردک، اوماج سرکه و چغندر، نخود آب، کوفته برنجی.
سوغات اصفهان
معروفترین رهآورد اصفهان گز است. گز اصفهان مرغوبترین نوع گز است و قدمتی بیش از ۴۵۰ سال را داراست.اصفهان مهمترین، بزرگترین و بهترین تولیدکننده گز کشور است. حدود ۹۰ درصد گز ایران در اصفهان تولید میشود. براساس آخرین دادهها ۴۵۰ واحد تولید گز و ۱۲۰۰ واحد توزیع گز و شیرینی در اصفهان فعال هستند. این واحدهای تولیدی ۶۵۰ هزار تُن گز تولید و روانه بازار مصرف میکنند. برندهایی همچون کرمانی، معراج، سلطانی، آنتیک، مظفری، سکه، بهشت آرا، شیرین منش، بوعلی سینا، گز ارک، گز مقصودی، گز نیکو منش، گز حنایی، چیداک، چهلستون، امیر، مراویج، سلامتیان، نفیس و گز اشرافی از بهترین نمونههای تولید گز اصفهان و اکثراً مخصوص صادرات هستند. گز یک نوع شیرینی است که با گز انگبین یا ترنجبین شکر بادکا و مغز پسته، بادام، فندق یا گردو و سفیده تخم مرغ و گلاب ساخته میشود و در آن در از هیچ ماده شیمیایی استفاده نمیشود. از دیگر رها آوردهای اصفهان میتوان به صنایع دستی به ویژه قابهای خاتم کاری و میناکاری، پارچههای قلمکاری شده و آثار مختلف قلمزنی اشاره نمود.
صنایع بزرگ اصفهان
صنایع بزرگی چون ذوب آهن، مجتمع فولاد مبارکه، پالایشگاه، شرکت پلیاکریل اصفهان و همچنین کارخانه جات متعدد سرامیک و کاشیسازی و معادن سنگ و سنگبری از علل صنعتی شدن و اقتصاد قوی استان محسوب میشود. از صنایع دیگر استان که میتوان فهرست وار به برخی اشاره نمود: ظروف چینی، سرامیک، تولید لوازم خانگی، کارخانه تولید سیمان، ورق موجدار، صنایع خودروسازی، صنایع نظامی، صنایع هواپیماسازی، ساخت لوازم و تأسیسات گازی، صنایع مواد غذایی، فراوردههای لبنی، ریسندگی، نساجی و …میباشند.
منبع : ویکی پدیا