دهلی (Delhi)
دهلی به دو قسمت دهلی جدید و دهلی قدیم تقسیم شده است. چاندنی چوک که خیابان اصلی دهلی قدیم است و در عین حال که بسیار تماشایی است، فوقالعاده کثیف و دودآلود و پرجمعیت است. علت دودآلود بودن چاندنی چوک، آن است که آشپزخانهها و رستورانهای این منطقه دودکش ندارند. این خیابان، مناظر تماشایی بسیاری دارد که از آن میان میتوان به ادویه فروشیها اشاره کرد. تعداد گاوهایی که آزادانه در این خیابان رفت و آمد میکنند، گاهی حتی از تعداد عابران زیادتر است و عجیب این که این گاوها مقررات عبور و مرور را به نحو احسن رعایت میکنند و هرگز صدمهای به عابران نمیرسانند. بزرگترین مسجد جهان در نزدیکی همین خیابان قرار گرفته و لال قلعه یا دژقرمز -که در دوران فرمانروایی مغولهای گورکانی، قصر بود- نیز روبروی همین خیابان است.
از دیگر جاهای دیدنی این شهر، رصدخانه جنترمنتر، معبد بیرلا، میدان کنات، باغ وحش، پراناقلعه، آرامگاه همایون، معبد شری لشکمی ناراین، مزار نظامالدین، مسجد قوتالاسلام، بنای پارلمان، دروازهی هند، باغهای مغول، پارک بوداجایانتی، کوینزگاردنز، باغهای قدیسه و باغهای روشنآرا است.
قطب منار در فاصله 18 کیلومتری دهلی و در حوالی یکی از پایتختهای قدیم هند، یعنی مهرائول قرار دارد. این بنا یک برج پنج طبقه به طول 73 متر است که محیط فوقانی آن 18 متر و محیط تحتانیاش 46 متر است. این برج را قطبالدین ایبک به مناسبت پیروزی در جنگ با هندوان بنا کرد. ویرانهی قصر پریت ویراج-آخرین پادشاه هندوی دهلی-نیز در نزدیکی قطب منار واقع شده است.
دهلی نو (New Delhi)
دهلی نو با مساحت 14850 کیلومتر مربع در شمال هند و در ساحل غربی رودخانهی یامونا در جنوب دهلی قرار گرفته است. این شهر پایتخت هند، مرکز سیاسی و مرکز شبکه حمل و نقل آن است. در این شهر حداقل دما در ماه ژانویه (دی ماه)، به 7 درجه سانتیگراد و حداکثر دما در ماه می (خرداد)، به 39 درجهی سانتیگراد میرسد.
این شهر که بخاطر باغها و بناهای تاریخیاش معروف است، در سال 1931 به عنوان پایتخت هند انتخاب شد. سپس به عنوان دومین کلان شهر هند با چالشهای زیادی روبرو شد که یکی از آنها جمعیت زیاد است. دهلی با 15/048/000 نفر جمعیت پس از بمبئی، دومین شهر پرجمعیت هند و هشتمین شهر پر جمعیت جهان است. شهر دهلی به خاطر بازارهای رنگارنگ، باغهای باشکوه و بناهای تاریخی زیبایش در دنیا بینظیر است. ساختمان پارلمان، کاخ مسکونی رئیس جمهور و ساختمان مسجد جاما از نقاط دیدنی این شهر هستند. نام فرودگاه بینالمللی دهلی، Internatioal airport Indira Gandhi، دومین فرودگاه پرتردد هند پس از بمبئی است.
بمبئی
بمبئی که آن را دروازه هند نیز مینامند، کلمهای است پرتغالیو معنی آن ساحل زیبا است. نام دیگر آن، آساموم بی است. این شهر، سابقا دهکدهای کوچک به نام هپتانسیا یعنی هفت جزیره بود و بعد از آنکه پرتقالیها آن را اشغال کردند، بامبای نام گرفت. بمبئی پرجمعیتترین شهر هند، ششمین شهر پرجمعیت جهان و یکی از بزرگترین بنادر دنیاست. این شهر در جزیره سالست قرار دارد که تقریبا به بخش اصلی متصل است.
بمبئی در غرب هند و در سواحل دریای عرب واقع شده است. میزان بارندگی سالانه آن، حدود 2.170 میلیمتر است و 95 درصد این بارندگیها که از بادهای جنوب غربی مانسون منشا میگیرد، طی چهار ماه ژوئن (تیر) تا سپتامبر (مهر) میبارد. حداقل دما در ژانویه (دی) به 7 درجه سانتیگراد و حداکثر دما در می (خرداد) به 42 درجه سانتیگراد میرسد. پرتقالیها این شهر را در هنگام ازدواج شاهزاده کاترین برگانزا با شارل دوم انگلیس، برای جهیزیه به پادشاه انگلیس بخشیدند.
بمبئی شهری نسبتا بزرگ و زیباست، در کنارهی ساحل غربی قرار گرفته و یکی از بزرگترین بندرگاههای طبیعی جهان به شمار میآید. این بندر، محل دریافت بسیاری از واردات هند است.
بمبئی بزرگترین شهر تولیدکننده فیلم سینمایی در سراسر جهان به حساب میآید. دیدنیهای بمبئی عبارتند از: ساحل چوپاتی، ساحل جوهو، پارک ملی سانجی گانودحی، پارک وحش بویوالی، موزه پرنس اوف ولز، موزه آلبرت ویکتوریا، گالری هنر جهانگیر، تئاتر پریتهوی، پارک کمالانهرو، باغ ویکتوریا، هاجیلای پارک و قلعهی فراموشی.
از موسسات مهم این شهر میتوان به دانشگاه بمبئی و موسسهی تکنولوژی اشاره کرد. بمبئی آتشکدههای متعددی دارد، زیرا محل اصلی سکونت زرتشتیان هند است.
مراکز خرید بمبئی جدیدترین مدلهای لباس و محصولات خارجی را دارند. در این مراکز، مجموعههای بسیار متنوعی از آثار دستی قدیمی و جدید نیز موجود میباشد.
آگرا
آگرا یا آگره در 124 کیلومتری جنوب دهلی و در استان اوتارپرادش قرار دارد. این شهر زیبا علاوه بر تاج محل معروف، کاخی عظیم بنام لال قلعه دارد که در کنار رود یامونا قرار گرفته است. شهر فاتح پور سکری که در 25 کیلومتری آگرا است و زمانی پایتخت اکبر شاه، امپراطور هند بوده است، آثار تاریخی جالب توجه دیگری نیز دارد که از آن جمله میتوان به جامع مسجد و درگاه شیخ سالم چیشتی و میربال منزل و پانچ محل اشاره کرد. اعتمادالدوله و سکندرا دو مکان دیگر است که مسافران شهر آگرا باید حتما آنها را ببینند. اعتمادالدوله آرامگاه پدر نور جهان است. در سکندرا مقبره باشکوه اکبرشاه قرار دارد که به سبک معماری اسلامی و هندوئی ساخته شده است. آگرا و فاتح پور سکری فرهنگ با ارزشی دارند که از ادغام فرهنگهای هند و اسلامی ایجاد شده است و در نوع خود بینظیر است.
تاج محل، یکی از نقاط بسیار مشهور و دیدنی این منطقه است. ساختمان سحرکننده تاج محل که آن را هشتمین عجایب جهان مینامند، به دستور شاه جهان ساخته شده است. او این بنا را به یادبود ممتاز محل، همسر مورد علاقهاش که در سال 1361 هنگام زایمان درگذشت، ساخت. بسیاری از مردم معتقدند این بنا که با سنگ مرمر سفید ساخته شده و با کار گذاشتن سنگهای نیمه قیمتی تزئین شده است، زیباترین ساختمانی است که تا به حال ساخته شده. تاج محل معروفترین اثر باستانی هند است و سالیانه ممیلیونها نفر از آن بازدید میکنند.
تاج محل در کنار رود یامونا (جمنا) در شهر آگرا قرار دارد که پایتخت تیموریان بوده و در نزدیکی دهلی واقع شده است. گروهی از معماران هندی، ایرانی و آسیای میانه کار طراحی آن را بر عهده داشتند و بیش از بیست هزار کارگر در بنای ساختمان آن کار کردند و ساخت این بنا حدود 22 سال طول کشیده است.
تماشای تاج محل در هر لحظه از روز، لطف خاصی دارد ولی بهترین موقع تماشای آن در هنگام شب و در هنگامی است که ماه کامل در آسمان آگرا نمایان باشد.